۲۴ ذی الحجه روز مباهله

مباهله مهمترین صحنه پیروزی پیامبر خدا بر منکران توحید و ولایت در جنگ نرم است.

مباهله پیامبر (صلی الله علیه و آله) با مسیحیان نجران، در روز بیست و چهارم ذی الحجه سال دهم هجری روی داد. رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) طی نامه ای اهالی مسیحی نجران را به آئین اسلام دعوت کرد اما مردم نجران حاضر به پذیرفتن اسلام نبودند به همین دلیل گروهی از مسیحیان نجران همراه با چند تن از علما و اسقفهایشان مثل« عاقب» و« سید» برای تحقیق پیرامون حضرت محمد (صلی الله علیه و آله) و گفتگو و مناظره با وی به مدینه آمدند.

آنها به خدمت پیغمبر رسیدند و مباحثه را آغاز کردند، آنها طی صحبت های خود عیسی (علیه السلام) را پسر خدا معرفی نمودند و دلیل آنها همان تولد عیسی بدون پدر بود. خداوند در جواب آنها اظهار می دارد که داستان عیسی پیش خداوند مانند داستان آدم است که وی را از خاک آفرید، یعنی در صورتی که عیسی پدر نداشت آدم هم پدر و مادر نداشت و در صورتی که بنا باشد که عیسی را بخاطر آن خصوصیت پسر خدا بدانند، باید در مورد آدم هم چنین اعتقادی داشته باشید، بلکه آدم اولی است.
در حالی که هر دو نفر مخلوق خدا هستند و خداوند با قدرت خود آنها را بطور غیر معمول آفریده است.
وفد نجران این جواب را که حقیقتا مستدل و منطقی بود نپذیرفتند و بنابراین پیغمبر به فرمان خداوند، آنها را به« مباهله» دعوت کرد.

هنگامی که پیغمبر آنها را به مباهله دعوت کرد و آنها اطمینان خاطر و ثبات قدم پیغمبر را دیدند از وی یک شب زمان خواستند تا در این مورد بیندیشند. آنها به قرارگاه خود برگشتند و درباره پیشنهاد پیغمبر با هم‌دیگر مشورت کردند. اسقف بزرگ آنها گفت: فردا بنگرید در صورتی که محمد با نزدیکان و خانواده خود برای مباهله آمد، از مباهله با وی جلوگیری کنید ولی درصورتی که با اصحاب خود آمد با وی مباهله کنید.
در روز 24 ذی الحجه پیغمبر قبل از آنکه مباهله کند، عبا بر دُوش مبارک گرفت و حضرت امیرالمومنین و فاطمه و حَسَن و حسین عَلیهمُ السلام را داخل در زیر عبا نمود و گفت: پروردگارا هر پیغمبری را اهل بیتی بوده است که مخصوص ترین خلق بوده اند به او، خداوندا اینها اهل بیت من هستند پس از ایشان برطرف کن شک و گناه را و پاک کن ایشان را پاک کردنی. پس جبرئیل نازل شد و آیه تطهیر در شأن ایشان آورد. پس حضرت رسول( صلی الله علیه و آله) آن چهار بزرگوار را بیرون برد از برای مباهله زیرا نگاه نصاری بر ایشان افتاد و حقّیّت آن حضرت و آثار نزول عذاب مشاهده کردند جُرأت مُباهله ننمودند و استدعای صلح و قبول جزیه نمودند و در این روز هم حضرت امیرالمومنین( علیه السلام) در حال رکوع انگشتری خود را به سائل داد و آیه اِنَّما وَلِیُّکُمُ اللّهُ در شانش نازل شد.

به این صورت که آنها دوستان خود مثل فرزندان و زنان و جانهایشان را بخوانند و اینها هم چنین کنند و روبروی هم قرار بگیرند و هر دو گروه دست به دعا بردارند و در پیشگاه خدا گریه و زاری نمایند و طرف دیگر را نفرین کنند و لعنت خدا را بر دروغگویان قرار بدهند.

مباهله در قرآن

فَمَنْ حَاجَّک فِیهِ مِنْ بَعْدِ ما جاءَک مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعالَوْا نَدْعُ أَبْناءَنا وَ أَبْناءَکمْ وَ نِساءَنا وَ نِساءَکمْ وَ أَنْفُسَنا وَ أَنْفُسَکمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَی الْکاذِبِینَ
پس هر که با تو، پس از علم و دانشی که به تو رسیده است، در مورد او(عیسی) به ستیز و محاجّه برخیزد (و از قبول حقّ شانه خالی کند) بگو: بیائید پسرانمان و پسرانتان و زنانمان و زنانتان و خودمان را (کسی که به منزله خودمان است) و خودتان را بخوانیم، بعد (به درگاه خدا) مباهله و زاری کنیم و لعنت خدا را بر دروغگویان قرار دهیم. واژۀ« نَبتَهل» از ریشه« ابتهال» به معنای باز کردن دست ها و آرنج ها برای دعا، بسوی آسمان است. این آیه، به آیه مباهله معروف گشته است. مباهله، یعنی توجه و تضرع دو گروه مخالف یکدیگر، به درگاه خدا و تقاضای لعنت و هلاکت برای طرف مقابل که از نظر وی اهل باطل است.

اعمال و نماز روز مباهله

علاوه بر استحباب غسل و روزه در روز24 ذی الحجه. خواندن نماز هم سفارش شده است؛ به این کیفیت که نزدیک زوال غسل کند و دو رکعت نماز بگذارد و در هر رکعت بعد از حمد، سوره توحید، آیت الکرسی و سوره قدر، هر کدام را ده بار بخواند. همچنین خواندن دعای مباهله که شبیه به دعای سحرهای ماه رمضان است و در مفاتیح الجنان ذکر شده است. همچنین بعد قرائت دعای مذکور، قرائت دو رکعت نماز و 70 دفعه استغفار و اوّل آن اَلْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ العالَمینَ، صدقه دادن به جهت تأسی به حضرت امیرالمومنین (علیه السلام)، زیارت کردن امام علی (علیه السلام) و خواندن زیارت جامعه از اعمال روز مباهله ذکر شده است.

دکتر رحیمی صادق مدیریت حوزه های علمیه استان تهران در خصوص روز مباهله و اهمیت این رخداد افزود: آنچه در جریان مباهله پیامبر اعظم با مسیحیان نجران اتفاق افتاد که از مسلمات تاریخی بین فریقین است از جهاتی بسیار مهم و حایز اهمیت است:
۱- نزاع و بحث در جریان مباهله، بر اساس نص صریح قرآن ،بر سر مهمترین رکن دیانت یعنی توحید بود که مسیحیان مصر بر تثلیث و خدای پدر و پسر بودند و رسول خدا با قاطعیت منکر آن.
۲- پیامبر عزیز در صحنه دفاع از ارزشهای دین، با همه وجود به میدان آمدند و عزیزترین و ارزشمند ترین سرمایه خود یعنی خانواده و اهل بیت خود را هزینه نمودند، یعنی برای اعتلای ارزشها و اقامه دین باید هزینه داد و اولین کسانی که باید هزینه بدهند منادیان و مبلغان دینند.
۳- شاید بتوان گفت بعد از جریان مهم و سرنوشت ساز غدیر مهمترین دلیل برای اثبات ولایت مولایمان امیرالمومنین علی بن ابی طالب روحی له الفداء جریان و آیه مباهله است چرا که از جانشین بر حق و بلافصل پیامبر به انفسنا تعبیر شده یعنی امام علی علیه السلام جان پیمبر نفس پیامبر و بخشی از حقیقت پیامبر عزیز صلوات الله علیه است که جای هیچگونه انکار توجیهی در آن وجود ندارد.
۴- ولایت و امامت و توحید مکمل هم و در کنار همند ،شرط توحید امامت و وجود شخص امام علیه السلام است.
۵- با وجود این حقایق مهم متاسفانه جریان مباهله آنچنان که شایسته و در خور است مورد توجه و تبیین و تبلیغ قرار نگرفته است لذا بار سنگین مباهله پژوهشی و تبیین مستدل و منطقی آن همچنان بر دوش حوزویان ،اساتید و مبلغان عزیز است.
۶- اگر این حقیقت انکار ناپذیر در مواجهات بین المللی به درستی تبیین شود به نظرم امروز هم میتوان در مقابل دشمنان عنود ولجوج از این سلاح موثر و کارا در صحنه های جنگ نرم استفاده نمود.
گفتنی است مباهله اساسا از« بَهل» به معنی رها کردن و برداشتن قید و بند از چیزی است، ولی مباهله به معنای لعنت کردن یکدیگر و نفرین کردن است.

منبع:خبرگزاری صدا و سیما

بیست‌ و چهارم ذی‌الحجه روز مباهله نام گرفته است

بیست‌ و چهارم ذی‌الحجه روز مباهله نام گرفته است

24 ذی الحجه روز عید بزرگ مباهله؛ سالروز بخشش انگشتر در رکوع و نزول آیه ولایت"انما ولیکم.. "(آیه 55 مائده)؛ سالروز نزول آیه تطهیر و صدور حدیث شریف کساء در جریان مباهله ؛ سالروز نزول سوره مبارکه انسان (هل اتی) در شان پنج تن آل عبا علیهم السلام می باشد.

رسم مباهله در میان اقوام و ادیان مختلف وجود داشت. و آن زمانی بود که تعصب و حق ناپذیری راه را بر استدلال می بست. آنگاه دو طرف، گفتگو را کنار می گذاشتند و دست به دعا بر می داشتند و از خدا می خواستند تا دروغگو را رسوا سازد عذابش را بر او نازل نماید. 

مسیحیان نجران اگر چه در گفتگو مغلوب استدلال رسول خدا (صلی الله علیه و آله) شدند اما از پذیرش حق رویگردان شدند. چنین بود که رسول خدا (صلی الله علیه و آله) به فرمان خدا آنها را به مباهله دعوت نمود.
  
«فَمَنْ حآجَّکَ فیهِ مِنْ بَعْدِ ما جآءَکَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعالَوْا نَدْعُ أَبْنآءَنا وَ أَبْنآءَکُمْ وَ نِسآءَنا وَ نِسآءَکُمْ وَ أَنْفُسَنا وَ أَنْفُسَکُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَةَ اللّهِ عَلَی الْکاذِبین »

«پس هر کس با تو درباره او (عیسی) پس از دانشی که بر تو آمده ستیز کند، پس بگو: بیایید فرزندان ما و فرزندان شما و زنان ما و زنان شما و جانهای ما و جانهای شما را بخوانیم سپس مباهله (دعا و زاری) کنیم و لعنت خدا را بر دروغگویان قرار بدهیم»
 (سوره آل عمران/61)

روز واقعه دیدند که رسول خدا (صلی الله علیه و آله) همراه با 4 نفر دیگر به میعادگاه می آیند. حضرت فاطمه (سلام الله علیها) آمد تا تأویل «نِسآءَنا» باشد. امام حسن و امام  حسین (علیهم السلام) آمدند تا مظهر « أَبْنآءَنا» باشند و امام علی (علیه السلام) آمد تا جان پیامبر (صلی الله علیه و آله) و مظهر «أَنْفُسَنا» باشد. 

اسقف نجران باد دیدن چهره نورانی پاکان روزگار پا پس کشید و گفت: «چهره هایی را می‏بینم که اگر از خدا بخواهند که کوه را از جای خود بکَند، کوه کنده می‏شود، با آنان مباهله نکنید که هلاک می‏شوید و تا روز قیامت یک نصرانی در روی زمین پیدا نمی‏ شود»

در این روز که روز نزول آیه «تطهیر» نیز هست، خداوند بر ارزش‌ها و فضیلت‌های اهل بیت (علیهم السلام) و جایگاه راستین آنان در درک و شناخت اسلام راستین مهر تأییدی دیگر زد.

 روایات فراوانی در منابع معروف و دست اول اهل سنت و منابع اهل بیت (علیهم السلام) آمده است، که با صراحت می‌گوید: آیه مباهله درباره حضرت علی (علیه السلام)، حضرت فاطمه (سلام الله علیها)، امام حسن (علیه السلام) و امام حسین (علیه السلام) نازل شده است.

رویداد مباهله از رویدادهای صدر اسلام است. هنگامی که پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) و اهل بیت (علیهم السلام) در یک سو و مسیحیان نجران در دیگر سو آمادهٔ مباهله یا نفرین طرف دروغگو شدند.

مسیحیان نجران که به مدینه آمده بودند تا در مورد درستی دعوت پیامبر (صلی الله علیه و آله)  پژوهش کنند با او به محاجه (دلیل آوردن) پرداخته، سرانجام بحث شان به جایی کشید که حضرت محمد (صلی الله علیه و آله) خواست تا با آن‌ها مباهله کند.

 هر یک از دو طرف با افراد خود به محل مباهله رفتند. مسیحیان وقتی دیدند که پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) با عزیزترین کسانش یعنی (حضرت علی (علیه السلام)، حضرت فاطمه (سلام الله علیها)،  امام حسن (علیه السلام) و امام حسین (علیه السلام))  می‌خواهد آن‌ها را به چالش بکشد مطمئن شدند که حضرت محمد (صلی الله علیه و اله) اگر به خودش مطمئن نبود، جان خانواده اش را به خطر نمی‌انداخت. پس از مباهله کناره گرفتند.

از ام سلمه نقل کرده‌اند که در همان روز رسول خدا (صلی الله علیه و آله) همان چهار نفر همراهان خود را در زیر عبای موئی و مشکین رنگ خود گردآورد و این آیه را تلاوت نمود: 

«إِنَّما یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً» 

این رویداد از سوی مسلمانان به عنوان یکی از برجستگی‌های اهل بیت محسوب شده و به عنوان دلیلی برای اثبات این امر که اصحاب کساء (حضرت محمد(صلی الله علیه و آله)، امیرالمومنین علی (علیه السلام)، حضرت فاطمه (سلام الله علیها)، امام حسن (علیه السلام) و امام حسین (علیه السلام)) هستند، استفاده میشود.

این روز بزرگ را به محضر قطب عالم امکان امام زمان ارواحنا له الفداء و شیعیان و دوستداران اهل بیت علیهم السلام تبریک عرض می نماییم.

نقل شده از کانال تلگرامی ارتباط با خدا به نشانی ertebat0bakhoda@ و کانال تلگرامی عالم پس از مرگ به نشانی Pas_As_Marg@