شناخت مختصری از زندگانی حضرت معصومه (سلام الله علیها)

حضرت معصومه (سلام الله علیها) یکی از بانوان با فضیلت و با شخصیت خاندان اهل بیت (علیهم السلام) می‎باشد. پدر بزرگوار او حضرت «موسی بن جعفر» امام هفتم شیعیان می‎باشد. مادر گرامی حضرت معصومه «نجمه» مادر بزرگوار امام رضا (علیه السلام) می‎باشد. نجمه از بانوان با فضیلت و از اسوه‎ های تقوا و شرافت و از مخدرات کم نظیر تاریخ بشریت است. (1)

درباره زمان تولد و وفات فاطمه معصومه (سلام الله علیها) آن چه مسلم است این است که زمان تولد آن حضرت پیش از سال یکصد و هفتاد و نه هجری بوده است زیرا بنابر نقل شیخ کلینی در شوال 179 هارون الرشید امام موسی بن جعفر (علیه السلام) پدر حضرت معصومه (سلام الله علیها) را از مدینه به بغداد برد و در آن جا در ماه رجب 183 از دنیا رحلت فرمود. (2)
و بنابر مدت عمر حضرت معصومه که از 23 سال کمتر است، نمی‎تواند بعد از سال 179 باشد چون در آن سال‎ها پدرش در زندان بود. پس تاریخ ولادت آن حضرت به طور دقیق مشخص نیست ولی طبق اسناد به دست آمده ولادت آن حضرت را در مدینه در سال 173 نقل می‎کنند. (3)
درباره تعداد فرزندان حضرت موسی بن جعفر (علیه السلام) و این که چند تن از آن‎ها فاطمه نام داشته‎ اند اختلاف است. شیخ مفید تعداد آنان را سی و هفت تن ذکر کرده است؛ نوزده پسر و هجده دختر که دو تن از دختران، فاطمه نام داشتند. فاطمة‌الکبری و فاطمة الصغری.(4) حضرت فاطمه معصومه بعد از امام رضا (علیه السلام) از دیگر فرزندان حضرت موسی بن جعفر (علیه السلام) فاضل‎تر و دارای مقامی شامخ ‎تر می‎باشد.
با گذشت ایام، حضرت معصومه (سلام الله علیها) هم دوران خردسالی را پشت سر گذاشت. و در این سال‎ها محل رشد آن حضرت خاندانی بود که او را با دریایی از علم و معرفت رو به رو ساخت. ولی بیش از ده بهار از عمر شریفش نگذشته بود که پدر بزرگوارش با زهر جفا در زندان هارون به شهادت رسید و دریایی از غم و اندوه بر قلب شریفش فرو ریخت که در این ایام غم و تنهایی، تنها مایه تسلی او، برادرش امام رضا (علیه السلام) بود که ناگهان «مأمون» وجود اقدس امام هشتم را از کانون خانواده جدا نمود و به اجبار به خراسان جلب کرد و به اقامت اجباری در خراسان وادار نموده. حضرت معصومه (سلام الله علیها) دوری یک ساله فراق برادر را تحمل کرد.

منابع :

1- صدوق، عیون الاخبار، ج 1، ص 14؛ طبرسی، اعلام الوری، ص 302؛ طبری، امامی، دلائل الامامت، ص 309؛ اثباة الهداة، ج 3، ص 233؛ مناقب آل ابی طالب، ج 4، ص 396.
2- اصول کافی، محمد بن یعقوب کلینی، ج 2، کتاب الحجة.
3- مستدرک سفینه، شیخ علی نمازی، ج 8، ص 257.
4- الاِرشاد، محمد بن نعمان (مفید)، ج 2، ص 242.

شعر شهادت حضرت معصومه (سلام الله علیها)

در کوچه ها با حالِ بیمارم نبردند

وقتی رسیدم، سمتِ بازارم نبردند

این معجری را که سرم دارم نبردند

این جا چه شأنی دارد این معجر، برادر

ای کاش مرغی را کسی بی پَر نبیند

جسمِ برادر را کسی بی سر نبیند

هر کس ببیند کاش که خواهر نبیند

افتاده روی تل ِّ خاکستر برادر

نه تو جسارت دیده ای نه من جسارت

نه تو اسارت دیده ای نه من اسارت

نه تو به غارت رفته ای نه من به غارت

پس ما دو تا قربانِ آن خواهر-برادر

با نیزه ای تا شاه را از حال بردند

یک یک تماماً رو سوی اموال بردند

هر آن چه را که بود در گودال بردند

تسبیح، عبا، عمامه، انگشتر، برادر!

در قتلگه یک اشتباه کردم

تو نیزه خوردی من نگاه کردم

نقل شده از کانال تلگرامی کربلا به نشانی karballa_ir@

در مورد پاداش زیارت حضرت معصومه (سلام الله علیها) روایاتی نقل شده است:

۱. سعد بن سعد از امام رضا (علیه السلام) می‌پرسد که ثواب زیارت فاطمه (سلام الله علیها) دختر موسی بن جعفر (علیه السلام) چیست؟ امام فرمود: «هرکه او را زیارت کند، بهشت بر او واجب خواهد شد».[۱] 
در روایت دیگری از سعد از امام رضا (علیه السلام) قید «عارِفاً بِحَقِّها» آمده است که در این صورت، معنایش آن خواهد بود که «هر کس او را با معرفت و شناخت به حقانیت او، زیارت کند، بهشت جایگاهش خواهد بود».[۲]
البته اگر این قید هم وجود نداشت، روایت اول نیز انصراف به افرادی داشت که با شناخت به زیارت می‌روند.

۲. امام جواد (علیه السلام) فرمود: «هرکس عمه من (فاطمه) را در قم زیارت کند، بهشت بر او واجب است».[۳]

۳. امام صادق (علیه السلام) فرمود: «خدا را حرمى است که مکه باشد، پیامبر (صلی الله علیه و آله) را حرمی است به نام مدینه، شهر کوفه نیز حرم علی (علیه السلام) است، و بدانید که قم، کوفه کوچکی است؛ برای بهشت هشت در است که سه در آن به‌ سوی قم باز می‌شود، در آن، بانویی از فرزندانم به نام فاطمه دختر موسی درگذرد و به شفاعت او همه شیعه‌هایم به بهشت می‌روند».[۴]

منابع:
۱- کامل الزیارات‏، ص ۳۲۴، نجف اشرف، دار المرتضویة؛ ثواب الأعمال و عقاب الأعمال‏، ص ۹۸– ۹۹، قم، دار الشریف الرضی للنشر، چاپ دوم، ۱۴۰۶ق.
۲- مجلسى، محمد باقر‏، بحار الأنوار، ج ‏۹۹، ص ۲۶۵ – ۲۶۷، بیروت، دار إحیاء التراث العربی‏، چاپ دوم، بیروت‏، ۱۴۰۳ق‏.
۳- کامل الزیارات، ص ۳۲۴.
۴- بحار الأنوار، ج‏ ۵۷، ص ۲۲۸.

نقل شده از کانال تلگرامی ارتباط با خدا به نشانی ertebat0bakhoda@

نثار روح پاک حضرت معصومه پنج صلوات

اَللهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّـل فَـرَجَهُم