پرسش 1:
سندیت دعای عکاشه، حزب البحر، چهل کلید، هفت هیکل، شش قفل و نظایر آن چگونه است؟ اثرات و خواص آن معتبر است؟ خواصی که برای آیات و سوره های قرآن بیان می شود معتبر است؟ کتابها و منابعی که در این خصوص نگاشته شده اند قابل اعتماد و معتبر هستند؟
شرح : سندیت دعای عکاشه، حزب البحر، چهل کلید، هفت هیکل ، شش قفل و نظایر آن چگونه است؟ اثرات و خواص آن معتبر است؟
پاسخ:
پرسشگر گرامی با سلام و تشکر از ارتباطتان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی.
1- عکاشه : دعایی به این نام در منابع روایی و کتاب های ادعیه از معصومین روایت نشده و در هیچ کتابی دعایی بدین نام نیافتیم تا در مورد صحت و قوت و ضعف و آثار و فواید آن سخن بگوییم.
2- حزب البحر : در روایات اسلامی ما، راجع به این دعا اشاره ای نشده است؛ بلکه طرفداران سحر و جادو بر اساس بیان یک عارف نمای عارف مسلک، به نام شاذلی، آن را ساخته و در اینترنت پخش نموده اند و این، مورد تأیید ما نیست. بهتر است حضرت عالی برای رفع مشکلات و بر آورده شدن حاجات و...، به دعاهای معروف موجود در مفاتیح الجنان حاج شیخ عباس قمی مراجعه نمایید و از دعاهای ساختگی و سفارشی چنین افرادی، به طور جدی پرهیز نمایید.
3- چهل کلید: این دعا هم سند ندارد و در منابع روایی معتبر چنین دعایی نیست. خواص عجیب و غریبی که به آن نسبت داده اند، هیچ مبنا و اساسی ندارد.
این دعا در اینترنت به وفور یافت می شود، ولی در هیچ سایت و وبلاگی برای آن سند ذکر نشده و ظاهرا از ساخته های خناسان است تا بدین وسیله کم کم دین و اعتقاد مردم را سست جلوه دهند.4- شش قفل: چنین دعایی در منابع معتبر نیامده است و صرفا در برخی از منابع دسته چندم بیان شده که قابل استناد و اعتبار نیستند. و خواصی هم که برایش می آورند کاملا ساختگی است.
5- هفت هیکل: این دعا هم در منابع معتبر نیامده است و صرفا در اینترنت آمده است که قابل استناد و اعتبار نیستند و خواصی هم که برایش آوردند کاملا ساختگی است. متاسفانه جهت استفاده فرقه های انحرافی ساخته شده است و چیزهای عجیب و غریبی برایش نوشته اند.
در کل تمام دعاهایی که شما به آن اشاره کردید هیچ سند و اعتباری ندارند و بیشتر جهت منافع شخصی و سرگرم کردن کردن مردم و دور شدن از دعاهای اصیل نگاشته اند. لذا سعی کنید به دعاهای اصیل و معتبر مراجعه کنید.پرسش 2:
خواصی که برای آیات و سوره های قرآن بیان می شود معتبر است؟ کتابها و منابعی که در این خصوص نگاشته شده اند قابل اعتماد و معتبر هستند؟در کتب تفسیری شیعه، روایات زیادی در مورد فضیلت سوره های قرآن، خصوصاً قبل از بیان تفسیر هر سوره، بیان شده است.
نظر مشهور دانشمندان علوم قرآنی در مورد اعتبار این گونه روایات این است که برخی (نه همه) سند صحیحی ندارند؛ ولی اگر کسی برای رجا، یعنی قصد ثواب به روایات عمل کند، به او ثواب می رسد. گفته اند که اسناد همه روایات، روی هم رفته، چندان قابل اعتماد نیست. (1)
همچنین ثواب زیادی که برای اعمال در روایات آمده، از باب تفضل الهی است. چنین نیست که هر کس سوره ای را خواند، حتماً به خواص و آثار آن برسد.
اما ثوابها و فضایلی که برای برخی عبادات، اذکار و ادعیه و خاصه قرائت سوره های قرآن در مفاتیح الجنان یا تفاسیر و یا سایر کتب و روایات ذکر شده، ناظر به عباداتی است که به شکل اکمل و اتم انجام گیرد و آداب و شرایط آن محقق گردد.
بنابراین، مقصود از روایاتی که آثار خاصی را برای برخی از اعمال از جمله قرائت بعضی از سوره ها ذکر کرده اند، این نیست که فلان عمل «علت تامه» آن اثر است؛ بلکه مقصود، اقتضای اثر است. ولی اگر مانعی بر سر راه آن قرار گیرد، توان تأثیر را نخواهد داشت.
آیت الله مکارم شیرازی در این زمینه می گویند: این فضیلت ها برای کسانی نیست که تنها الفاظ آن را بخوانند و مفاهیم آن را فراموش کنند.
اما در مورد نمونه هایی که بیان کردید، فضیلت ها برای سوره های نامبرده در تفاسیر معتبر نیامده است؛ مثلاً در مورد سوره نور آمده:
از آن جا که در این سوره سفارش های بسیار در مورد رعایت عفت و پاکدامنی توسط عموم مؤمنان و خصوصاً زنان صورت گرفته، در روایات نسبت به آموزش و قرائت این سوره توسط زنان، تأکید بسیار آمده است. (2)
در این زمینه نمی شود کتاب خاصی را تأیید یا تکذیب کرد. البته صحت یا عدم صحت خواصی که برای قرآن ذکر کرده اند، کاری به اصل وجودی قرآن ندارد و ثواب واقعی سر جای خودش وجود دارد و نیز رتبه سفارشات اهل بیت نسبت به تلاوت و قرائت قرآن پایین نمی آید.
شما در این زمینه می توانید به کتاب «تفسیر مجمع البیان» علامه طبرسی یا «تفسیر نمونه» آیت الله مکارم در آغاز سوره ها مراجعه نمایید.
پی نوشت ها:
1. مکارم شیرازى، ناصر، تفسیر نمونه، ج 9، ص 297، ناشر دار الکتب الإسلامیة، چاپ تهران، سال 1374 ش، نوبت اول.پرسش 3:
به غیر از مفاتیح الجنان و زادالمعاد آیا منبع معتبر دیگری مبتنی بر احادیث و روایات صحیح در باب ادعیه و اذکار نافع و سریع الاجابه وجود دارد؟ لطفا راهنمایی بفرمایید؟
پاسخ:
دعا نیز مانند اذکار، آداب مخصوص به خود را دارد. اگر چه خدا را به هر زبان و درهر زمان می توان یاد کرد و نیازهای روحی و معنوی و مادی خود را از او درخواست کرد، اما بهترین خواسته ها، دعاهایی هستند که از ائمه معصومین ذکر شده اند. البته بسته به اثر دعا و نیز نوع نیازی که داریم، دعای مخصوصی توصیه شده است. کتب ادعیه ما پر از دعاهای مأثوره است و برای هر زمانی، دعای ویژه ای گفته شده است؛ مثلاً در ماه مبارک رجب، دعاهای ماه مبارک رجب مناسبترین محسوب می شود. لازم است بدانید هر دعایی را در زمان خودش می توان به قصد ورود خواند؛ ولی در غیر زمان خودش، باید به قصد ثواب و رجا خواند.
خلاصه پاسخ ما این است که بهترین دعاها، دعاهایی است که از ائمه معصومین نقل شده و در کتاب های معتبر دعا ذکر شدهاند.
بنابراین، خوب است از دعاهای مستندی که در منابع معروف و معتبر آمده، استفاده نمایید، مانند کتاب های ذیل:
مفاتیح الجنان، مصباح المتهجد (شیخ طوسی)، مصباح (کفعمی)، بلد الامین (کفعمی)، مهج الدعوات (سید بن طاووس)، صحیفه سجادیه، مفاتیح نوین (آیت الله مکارم)، المراقبات (میرزا جواد ملکی تبریزی)، زاد المعاد، جمال الاسبوع (سید بن طاووس) و ... .
البته خواندن دعاهایی که مضمون خوبی دارند، اگرچه دارای سند قوی نباشند، به قصد رجا و به امید مطلوبیت، اشکال ندارد.
نقل شده از سایت مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی به نشانی زیر
https://www.pasokhgoo.ir/node/47629
سایت پاسخگویان هم سندی برای دعای عکاشه قائل نشدن و همین پاسخ رو دادند. سایت پاسخگویان به نشانی زیر
اَللهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّـل فَـرَجَهُم