فضائل شگفت‌انگیز امیرالمؤمنین (علیه السلام)

عید سعید غدیر خم یادآور بزرگ ترین حادثه تاریخی اسلام است و بر مسلمانان به ویژه شیعیان واجب است که درباره غدیر هر چه بیشتر بدانند.

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما؛ امیرالمؤمنین علی علیه السلام در برگیرنده‌ جمیع فضایل اولین و آخرین از جن و انس است. از این‌رو رسول خدا صلی الله علیه و آله به امیرالمؤمنین علیه السلام می‌فرماید: خداوند پیامبرانش را بر فرشتگان مقربش برتری داده است و مرا بر همه‌ پیامبران برتری داده است. یا علی، برتری بعد از من از آن تو و امامان بعد از تو است. (بحارالانوار، ج۱۱، ص۱۴۰)

در این نوشتار تلاش داریم به اختصار به برخی از فضایل شگفت‌انگیز آن حضرت اشاره کنیم.

۱- شکافته شدن دیوار خانه کعبه

مقام امیرالمؤمنین علی علیه السلام آن قدر در نزد خداوند متعال ویژه است، که حتی حاضر نمی‌شود مادر علی علیه‌السلام که مهمان خاص خانه‌اش شده از محلی وارد خانه‌اش شود که محل رفت‌ و آمد مشرکان است. از این‌رو به احترام امیرالمؤمنین دیوار را به روی مادرش می‌شکافد و علی علیه السلام از جایی وارد می‌شود که احدی از آن مکان تردد نکرده است. یزید بن قعنب می‌گوید: دیدم دیوار پشت کعبه (رکن یمانی) شکافت و فاطمه بنت اسد که به علی حامله بود و نُه ماه از مدت حملش می‌گذشت وارد کعبه شد و از چشمان ما ناپدید گشت و دیوار به هم چسبید. برخاستیم که قفل در خانه‌کعبه را باز کنیم، قفل باز نشد، دانستیم که این رویداد به فرمان خدا رخ داده است. (روضه الواعظین، ج۱، ص ۷۶)

۲- مولود کعبه

یکی از فضایل اختصاصی حضرت علی علیه السلام تولد در خانه خدا است. حضرت در یک مقایسه‌ای بین تولد خود و حضرت عیسی بن مریم فرمودند: من از عیسی برترم؛ زیرا زمانی که هنگام وضع حمل مریم (سلام الله علیها) فرارسید، به او وحی شد که از بیت المقدس بیرون شو و فرزندت را به دنیا بیاور؛ ولی وقتی مادر من را درد زایمان در برگرفت، دیوار کعبه به اذن خداوند شکافته شد و من در داخل خانه‌ خدا که بسی شریفتر از بیت المقدس است به دنیا آمدم. (منتهی الآمال، شیخ عباس قمی، ج‏۱، ص ۳۴۸)

۳- نامگذاری توسط خدا

حضرت امیرالمؤمنین آن‌قدر عظمت دارند حتی در نامگذاری هم خداوند متعال حساب ویژه‌ای برای ایشان باز کرده است. وقتی فاطمه بنت اسد در حال خروج از کعبه بود هاتفی ندا داد یا فاطمه، اسم علی را از نام خودم مشتق کردم، اسم علی را بر او بگذارید: «فَلمّا اَردْتُ اَنْ اَخْرُجَ هَتَفَ بی هاتِفٌ یا فاطِمَةُ سَمّیهِ عَلیّا فَهُوَ عَلِیٌ وَ اللّه الْعَلِیُّ الاْعْلی یَقُوْلُ: اِنّی شقَقْتُ اِسْمَهُ مِنْ اِسْمی وَ اَدّبْتُهُ باَدَبی وَ وَقَفْتُهُ عَلی غامِضِ عِلْمی» (بحارالانوار، ج ۳۵، ص ۹)

۴- باز شدن درب خانه به مسجدالنبی

باز شدن درب خانه علی علیه‌السلام را شاید بتوان از این منظر نگاه کرد، که خداوند متعال می‌خواهد به برخی افراد بفهماند که همه در‌ها به روی آنان بسته است و هر جا قدم بگذارند بن‌بست خواهد بود و تنها خانه علی بن ابی‌طالب است که منشأ همه خیرات و برکات خواهد بود. از این رو روزی رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌ وآله) دستور داد که تمام این درها؛ به جز در خانه علی (علیه‌السلام) بسته شود. برخی از اصحاب اعتراض کردند، رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌ وآله) خطبه‌ای خواند و پس از ستایش خدای تعالی فرمود: من دستور دادم که همه این در‌ها به جز در خانه علی (علیه‌ السلام) بسته شود، برخی از شما اعتراض کردید، به خدا قسم! من در خانه کسی را نبسته و یا باز نگذاشته‌ام؛ بلکه به من (از جانب خداوند) چنین دستوری داده شده و اطاعت کرده‌ام. (خصائص امیرمؤمنان علی بن أبی طالب، ج ۱، ص ۵۹)

۵- رد شمس از افتخارات امیرالمؤمنین

ردالشمس یا بازگشت خورشید نیز یکی دیگر از فضایل اختصاصی آن بزرگوار است. وقتی حضرت علی (علیه السلام) با اصحابش قصد حرکت به سمت بابل از مسیرفرات را داشتند، نماز عصر را با بعضی از اصحابش خواند؛ اما شماری از لشکریان که مشغول رد کردن اسب‌های خود از فرات بودند، نتوانستند نماز را در وقت بخوانند. حضرت از خداوند خواست تا خورشید را باز گرداند و آنان نماز خویش را بخوانند. (الإرشاد، مفید، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۴۷)

۶- لیله المبیت از افتخارات حضرت

لیله المبیت شبی است که سران قبیله قریش تصمیم گرفتند در آن شب پیامبر اسلام را به قتل برسانند، ولی علی بن ابی‌طالب به‌جای رسول خدا در بستر وی خوابید و نقشه قریشیان به سرانجام نرسید. (بحار الانوار، ج ۱۹، ص ۶۰) وقتی از حضرت سؤال می‌کنند که آیا ترس هم داشتید یا نه؟ فرمودند: که آن شب راحت‌ترین خواب و استراحت من بود. بعد از اینکه جانش را در طبق اخلاص می‌گذارد و می‌خواهد خود را فدای پیغمبر صلی‌الله علیه و آله کند آیه نازل می‌شود: «وَ منَ النَّاسِ مَنْ یَشْرِی نَفْسَهُ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِ اللَّهِ؛ [سوره بقره، آیه ۲۰۷] و از مردم کسی است که جانش را برای خشنودی خدا می‌فروشد.»

۷- قسیم الجنه والنار

قسیم الجنه و النار بودن امام علی علیه السلام بسان معلمی است که به شاگردانش علومی را تعلیم داده است، برخی از آنها در اثر تلاش آن تعالیم را یاد گرفتند و موفق شدند و بعضی مردود شدند. ( ر. ک: حسینی تهرانی، امام‌شناسی، ج۱، ص۱۵۰) از آنجا که امام علی علیه السلام دارای مقام ولایت و امامت است، فعل و گفتارش حجت است؛ ازاین‌رو، پیروان آن حضرت با اشاره ایشان بهشتی و دشمنانش نیز جهنمی هستند؛ «یا عَلِی إِنَّکَ قَسِیمُ الْجَنَّةِ وَ النَّار؛ (عیون اخبار الرضا (ع)، ج۲، ص۲۷) ای علی تو تقسیم‌کننده بهشت و جهنم هستی.»

۸- صدای زنگ بهشت

رسول خدا صلی الله علیه وآله فرمودند: «أَنَّ حَلْقَةَ بَابِ الْجَنَّةِ مِنْ یَاقُوتَةٍ حَمْرَاءَ عَلَی صَفَائِحَ مِنَ الذَّهَبِ فَإِذَا دُقَّتِ الْحَلْقَةُ عَلَی الصَّحِیفَةِ طَنَّتْ وَ قَالَتْ یَا عَلِی؛ (الأمالی و المجالس، ص ۴۷۱) کوبه‌ در بهشت از جنس یاقوت سرخ است و صفحه اش از طلا. وقتی کوبه در به صفحه می‌خورد، صدا می‌آید: یا علی!» حکیم فرزانه استاد جوادی آملی از زبان بزرگْ مفسر جهان اسلام، می‌گوید: مرحوم علامه طباطبایی (ره) در شرح این حدیث و این که چرا صدای کوبه‌ درِ بهشت "یا علی" است می‌‏فرمودند: مهمان وقتی به خانه‏‌ای می‏ رود، صاحب خانه را صدا می‏ زند؛ اگر صاحب‏خانه نام معینی داشته باشد، مهمان همان نام معیّن را می‏ برد. صاحب بهشت و مهماندار بهشت، علی‏ بن ابی ‏طالب (علیه السلام) است؛ از این رو، صدای کوبه در بهشت هم «یا علی» است. چون هر کس به بهشت می‏ رود در سایه هدایت و رهبری این خاندان و مهمان این خاندان است. اگر این انوار طیّبه نبودند، کسی راه بهشت را طیّ نمی‏ کرد. ما به خوبی می‏ توانیم احساس کنیم که الان در بهشت هستیم یا نه! درِ بهشت به روی ما باز است یا نه! (حکمت عبادات، جوادی آملی، ص ۲۵۴)