مسجد غدیر، یادگاری که به دست وهابیون تخریب شد

غدیر خم جایی است که پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) در سال دهم هجری با معرفی حضرت علی (علیه السلام) دین اسلام را کامل کرد ولی وهابیون پس از ۱۳ قرن مسجدی را که به فرمان حضرت محمد (صلی الله علیه و آله) در این مکان بنا شده بود؛ تخریب کردند.

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، غدیر خم تا قبل از سال دهم هجرت، یعنی آن زمانی که پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) پس از انجام آخرین مناسک حج خود و در راه بازگشت به مدینه به فرمان الهی امیرالمومنین (علیه السلام) را به جانشینی خود معرفی کرد؛ هیچ منزلت و شرافتی نداشت و از آنجا که گفته اند «شرف المکان بالمکین»، این منطقه پس از واقعه غدیر خم جایگاه ویژه‌ای نزد مسلمانان و به خصوص شیعیان یافت.

در زبان عربی، به سرزمین‌هایی که در مسیر سیلاب قرار دارند و آب سیل‌ها با عبور از میان آنها به دریا می‌ریزد «وادی» گفته می‌شود. در این مسیرها، آب‌گیر‌هایی طبیعی به وجود آمده که پس از عبور سیل از آنها، آب‌های باقی‌مانده در آن جمع می‌شوند و به چنین گودال‌ها و آب‌گیر‌هایی «غدیر» می‌گویند.

منطقه «غدیر خم» نیز در مسیر سیلاب‌هایی واقع شده است که پس از عبور از غدیر به «جحفه» می‌رسند و سپس تا دریای سرخ ادامه پیدا می‌کنند و آب سیل‌ها را به دریا‌ها می‌ریزد.

در مناطق مختلف عربستان، غدیر‌های زیادی در مسیر سیل‌ها وجود دارد که با نام‌گذاری از یکدیگر شناخته می‌شوند. این غدیر هم برای شناخته شدن از غدیر‌های دیگر، به نام «خم» نامگذاری شده است.

منطقه غدیر خم در سه یا چهار کیلومتری «جحفه» (یکی از میقات‌های ۵ گانه) واقع شده است و در این منطقه راه اهالی مصر، مدینه، عراق و شام از یکدیگر جدا می‌شود.

غدیر خم به علت وجود آب و چندین درخت کهنسال، محل توقف و استراحت کاروانیان بود. این سرزمین گرمایی طاقت فرسا و شدید دارد. فاصله میان مکه تا غدیرخم ۱۸۷ کیلومتر است و در جاده قدیم مکه به مدینه، پس از پیمودن یک مسیر ۱۷ کیلومتری به دو راهی «جحفه» و مسجد غدیر می‌رسیم که این مسجد اکنون در شهر رابغ قرار دارد.

پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) پس از واقعه تاریخی غدیر خم دستور دادند تا در این منطقه مسجدی بنا شود تا موضوع غدیر خم به دست فراموشی سپرده نشود.

پس از این که پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) موضوع جانشینی امیرالمومنین (علیه السلام) را اعلام کردند، آن حضرت به علی (علیه السلام) فرمان دادند تا مسجدی در آن منطقه بنا کند و امیرالمومنین (علیه السلام) بعد از رحلت پیامبر (صلی الله علیه و آله) مسجد غدیر را در آنجا ساختند و این مسجد ۱۳ قرن پا برجا بود، ولی وهابیون بعد از به قدرت رسیدن، این مسجد را تخریب کرده و مسیر زایران بیت الله الحرام را که از این منطقه می‌گذشت، تغییر دادند تا پیام غدیر منتقل نشود.

آثار مسجد غدیر که توسط پیامبر (صلی الله علیه و آله) و اصحاب علامتگذاری شده بود؛ بار دیگر در زمان امیرالمومنین (علیه السلام) احیا شد، ولی پس از شهادت آن حضرت، معاویه ساربانی را با ۲۰۰ نفر فرستاد تا آثار غدیر خم را با خاک یکسان کنند.

در زمانهای بعد بار دیگر مسجد غدیر بنا شد و از آنجا که در کنار جاده‏ حجاج قرار داشت محلی معروف بود و حتی تاریخ نگاران و جغرافی نویسان آن را نام برده و محل آن را تعیین کرده ‏اند.

اسناد و شواهد تاریخی نشان می‌دهد که ائمه معصومین (علیه السلام) به اصحابشان سفارش اکید داشتند تا از زیارت مسجد غدیر غفلت نکنند. مثلا امام حسین (علیه السلام) در مسیر بازگشت از مکه به کربلا توقفی در غدیر داشتند و امام باقر (علیه السلام) و امام صادق (علیه السلام) به مسجد غدیر آمدند و جای جای مراسم غدیر را برای اصحابشان تشریح کردند.

محدثان و علمای بزرگ نیز در غدیر حضور می ‏یافتند و ادای احترام می‏کردند که می‌توان به ˈعلی بن مهزیار اهوازیˈ اشاره کرد که در قرن سوم در سفر حج خود به مسجد غدیر آمده است و همچنین در کلام شیخ طوسی از قرن ششم و ابن حمزه از قرن هفتم و شهید اول و علامه حلی از قرن هشتم نام مسجد غدیر و تصریح به باقی بودن آثار آن در زمانشان تصریح شده است.

«سید حیدر کاظمی» از مراجع قرن سیزدهم در سال ۱۲۵۰ از وجود مسجد غدیر خبر داده و در آن زمان با آنکه جاده از غدیر فاصله داشته؛ ولی مسجد آن مشهور بوده است و محدث نوری نیز از وجود آن در سال ۱۳۰۰ خبر داده و شخصا در آن حضور یافته و اعمال آن را بجا آورده است؛ بنابراین مسجد غدیر تا یکصد سال پیش برپا بوده و با آنکه در منطقه‏ مخالفان بوده، ولی رسما محل عبادت و به عنوان مسجد غدیر معروف بوده است، تا آن که وهابی‌ها دو اقدام کینه توزانه برای از بین بردن مسجد غدیر انجام داد‏ند. از یک سو مسجد را خراب کرده و آثار آن را از بین بردند و از سوی دیگر مسیر جاده را طوری تغییر دادند که از منطقه‏ غدیر فاصله‏ زیادی پیدا کرده است.

گر چه امروزه این سرزمین، منطقه‌ای متروک است و جریانهای وهابی تلاش بر زدودن آن از افکار جهانیان دارند، ولی منطقه غدیر خم روزی شاهد یکی از بزرگترین حوادث تاریخ اسلام بوده که هیچگاه از خاطره مسلمانان پاک نخواهد شد و مسجد غدیر نیز نشانه‌ای از این رویداد بزرگ جهان اسلام است.

عید غدیر؛ کمال دین در جمال ولایت

غدیر سرفصلی اعتقادی است که درون مایه همه طاعت‌ها از آن نشأت می‌گیرد و رسالت همه پیامبران در آن مفهوم می‌یابد.

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما؛ غدیر، یک رخداد تاریخی صرف یا تنها یک گذرگاه جغرافیایی نیست، بلکه سرفصلی اعتقادی است که درون مایه همه طاعت‌ها از آن نشأت می‌گیرد، رسالت همه پیامبران در آن مفهوم می‌یابد و همه رشد‌ها و تعالی‌ها از آن جا آغاز می‌شود.

از این رو، شناخت غدیر، از ضروری‌ترین وبنیادی‌ترین شناخت‌های اعتقادی است. امام رضا علیه السلام در کلامی ارجمند درباره شناخت غدیر فرموده اند: «به خدا سوگند، اگر مردم ارزش روز غدیر را شناخته بودند، روزی ده بار، فرشتگان با آنان مصافحه می‌کردند، و گر به درازا کشیدن سخن برای من ناگوار نبود، درباره ارجمندی این روز و فضیلت‌هایی که خداوند متعال به کسانی داده که آن را شناخته اند، چنان بسط سخن می‌دادم که به شمار نیاید».

دریایی به ژرفای غدیر
غدیر، آب گیری آرام بوده است که خستگیِ کاروانیان را در سفری سخت، به سایه‌ای آرامش بخش و آبی زلال مهمان می‌کرده است؛ اما در پهنه تاریخ، به دریایی ژرف بدل شد که امواج پرخروش و پر غرورش، طنین حکمت، محبت و بزرگ منشی در گوش آدمیان نواخت. دستی که در غدیر بالا رفت، دُرَفشی شد که بر آن، کلام جاودانه مهربانی نقش بست، و هر آن کسی که در عمق جان، دل ربوده فضایل سترگ انسانی است، چشم از آن دُرَفش برنخواهد داشت. غدیر، عید بزرگ مودّت و الفت، بر دوست داران راستین ولایت شاد باد.

گل واژه‌های تبریک
فرمان حیّ قدیر در جام غدیر بلند بود و در آن هنگامه اوج مند، کفر پیشگان به یأس، نعمت به اتمام، دین به اکمال، علی به امامت و خداوند به رضایت می‌رسیدند. در آن روز، محمد صلی الله علیه و آله در آن گذرگاه جغرافیا، برفراز راه طولانی تاریخ، چراغ خورشید می‌آویخت تا راه را تا فرجام، همواره هموار طی کنیم. اینک در سال روز آن رخ داد، و در حریری از مهرِ به ولایت، همراه با سُرور آسمانیان، دل‌ها را به شادیْ و لب‌ها را به لبخند پیوند می‌زنیم و شادمانه‌ترین گل واژه‌های تبریک را به دل‌های همه مؤمنان حقیقت جو هدیه می‌کنیم.

شادباش
امر حیّ قدیر بود و روز غدیر، جبرئیلْ سفیر و علی امیر، و محمد (صلی الله علیه و آله) که قبیله آفتاب را با آوای بلند «من کنتُ مولاه فهذا علیّ مولاه» به پیشوایی علی علیه السلام می‌سپرد. در آن روز در برکه غدیر، دریای شادی می‌جوشید و علی (علیه السلام) بر سریری از نور می‌نشست که عرشِ شکوه‌مند امامت بود. سال گشت آن روز بی غروب و آن عید اوج مند، بر همه مؤمنان و رهروان ولایت مبارک باد.

غدیر، مبارک
خورشید، امروز از نور غدیر، غلغله‌ای در دل دارد و زمزمه‌ای بر لب. خورشید تا به صبح، لحظه لحظه‌ها را شمرده تا به خوش آمد غدیر، نوری دگر دهد. خورشید، امروز از مکّه آمده، از سرزمین ولایت، از سرزمین خلافت، از سرزمین وصیت. همگان در غدیر خم جمع شده اند و دست‌ها سایبان چشم هاست، دیده‌ها مشتاق و دل‌ها بی قرار، همه یک دیگر را نگاه می‌کنند، چه شده است؟ پیامبر (صلی الله علیه و آله) ما را به چه می‌خواند؟ به ناگاه، دیدگان مشتاق، غرق نور و سرور می‌شوند. پیامبر صلی الله علیه و آله از بزرگ‌ترین پیام خداوند سخن می‌گوید؛ «پیام تکمیل دین»، و علی (علیه السلام) در میان دست ها، دیده ها، بوسه‌ها و شادی‌ها گم می‌شود. علی علیه السلام مولای همه شد و وارث پیامبر صلی الله علیه و آله. از آن روز در دل هر مشتاقی، چشمه‌ای از عشق جوشید و هر چشمه‌ای را ندایی است که هر صبح، در هر طلوع، هر ظهر و هر شام و هر غروب، به ولایت علی علیه السلام شهادت می‌دهد؛ «اشهد انّ علیا ولیُّ اللّه». اذان از بالای گل دسته ها، غدیر را سر می‌دهد. دسته‌های گل در میان خانه ها، غدیر را تبریک می‌گویند. شیرینی و گلاب نیز هر کدام در این جشن سهمی دارند و لحنی، که خود با غدیر می‌گویند: غدیر مبارک باد.

خبر از رخدادی عظیم
ولوله کاروانیان، صدای سمّ اسبان و زنگ شتران، هیاهوی گنگی را در فضا پراکنده بود. سیمای نورانی پیامبر خدا صلی الله علیه و آله در اندیشه‌ای ژرف، آرام و بی صدا، حادثه‌ای سترگ را انتظار می‌کشید. او هنوز هم سنگینی مسئولیتی عظیم را روی شانه‌های رسالتش احساس می‌کرد. ایمان داشت که باید دیگران را از رخ دادی بزرگ آگاه کند و اینک، پرتو زرین خوشید، روز هجدهم ذی الحجه را خبر می‌داد و این جا غدیر خم بود؛ محلی که اندکی دیگر، می‌بایست عراقیان و مصریان از هم دیگر جدا شوند. در این هنگام بود که حضور دل نشین جبرئیل، فضا را عطرآگین کرد. او این بار عشق را برزمین ارمغان آورده بود و اکنون وقت آن که، حجت بر مردمان تمام شود و همگان بشنوند آن چه را باید بشنوند و ببینند آن چه را باید ببینند: «ای پیامبر! ابلاغ کن آن چه را از پروردگارت بر تو فرود آمده و اگر نکنی، پیام او را نرسانده باشی».

غدیر کجاست؟
رویداد عظیمِ اعطای رسمی مقام ولایت و امامت بر حضرت علی علیه السلام در سرزمین «غدیر خم» رخ داد و از این رو، به این نام در تاریخ ماندگار شد. این سرزمین در نزدیکی «جُحفه»، یکی از میقات‌های اطراف حرم مکّه واقع شده است. جُحفه، دهکده‌ای بزرگ است که در راه مکّه و مدینه قرار گرفته و محل جدایی حاجیان مدینه، مصر، عراق و نَجد از دیگر حجاج است. «غدیر» به برکه و آب گیری می‌گویند که در ایام ریزش باران، از آب پرمی شود و سپس رفته رفته، آبش کاهش می‌یابد و در تابستان با شدت یافتن حرارت هوا، به کلی از بین می‌رود. «خُم» نیز شاید، اسم شخص باشد یا این که اسم نیزار و درخت زاری است که در باتلاق یا مصبّ رود و ریزش آب پیدا می‌شود. برخی هم گفته اند که خم، نام محلی است که در آن چشمه فرو می‌ریزد. سرزمین غدیر اکنون در ۲۲۰ کلیومتری مکّه و نزدیک جحفه قرار دارد.

این ندای آسمانی، تمام اضطراب‌ها را از قلب پیامبر (صلی الله علیه و آله) زدود و او بود که مصمم، با دستان علی در دست، این سروش آسمانی را در تاریخ طنین انداز کرد که: «من کنت مولاه فهذا علی مولاه».

اعلام رسمی پیامبر صلی الله علیه و آله در اجتماع غدیر
پیامبر گرامی اسلام، در سال دهم هجرت، پس از اتمام آخرین سفر خویش به مکّه ـ که به «حَجّةُ الوداع» معروف شد ـ به منادی خود «بلال» دستور دادند که به مردم اعلان کند که همگان باید آهنگ سفرکنند تا در غدیر خم گِرد هم آیند و هیچ کس جز معلولان باقی نماند. صبح گاهان، پیامبر خدا صلی الله علیه و آله با همراهی جمعیت انبوهی از مکه به سوی غدیر خم حرکت کردند. آن حضرت در روز یکشنبه هیجدهم ذی الحجه به غدیر خم رسیدند. پنج ساعت از روز گذشته بود که جبرئیل، فرمان خداوند را به ولایت و امامت حضرت علی علیه السلام بر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرود آورد. هنگامی که این سروش آسمانی نازل شد، بیشتر حاجیان به نزدیکی سرزمین جُحفه رسیده، و گروهی نیز هنوز به رسول اللّه نپیوسته بودند. پیامبر صلی الله علیه و آله در غدیر توقف کردند و دستور دادند که پیشینیان که به جحفه رسیده اند، باز گردند و منتظر مانند تا عقب مانده‌ها نیز به آنان ملحق شوند. سپس پیامبر صلی الله علیه و آله بر منبری از جهاز شتران بالا رفتند و فرمان خداوند را بر مردمان ابلاغ کردند.

شاهدان علی در غدیر
امام صادق علیه السلام در گفتاری حکیمانه که فریاد بلند حقانیت حضرت علی علیه السلام را در ورای خود پنهان دارد، برگ دیگری ازمظلومیت‌های بی کران امیرمؤمنان علیه السلام را این گونه ورق زدند: «شگفتا از آن چه علی بن ابی طالب کشید! [در روز غدیر]آن حضرت این همه شاهد داشت، ولی نتوانست حق خود را بگیرد؛ در حالی که مردمان با دو شاهد، حق خود را می‌گیرند». تاریخ نگارانِ حقیقت جو، درباره تعداد شرکت کنندگان انبوهی که در واقعه غدیر خم، شاهدانِ اعطای مقام امامت بر حضرت علی علیه السلام بوده اند، گفته‌های متفاوتی دارند؛ اگرچه بیشتر مورخان شیعه، شمار این جمعیت رابیش از ۱۲۰ هزار نفر گفته اند، ولی نقل‌های دیگری هم چون: چهل، هفتاد، نود و ۱۱۴ هزار نفر نیز گفته شده است.

پاسخ یک ابهام
یکی از ابهامات بسیارمهم تاریخ اسلام، این سوال است که: در هنگام رحلت پیامبر (اکرم صلی الله علیه و آله)، از واقعه غدیر خم، تنها هفتاد روز سپری شده بود؛ با این حال چرا علی علیه السلام تنها و بی یاور ماند؟ یکی از بهترین پاسخ‌های این پرسش را می‌توان ترکیب جمعیتی جامعه اسلامی در هنگامه واقعه غدیر دانست. تاریخ نگاران، جامعه آن زمان را به سه دسته تقسیم کرده اند: اولین گروه، اعراب تازه مسلمانی بودند که هنوز به درستی آداب جاهلیت را از خود نزدوده بودند و معنای صحیح امامت را نمی‌فهمیدند؛ و ولایت را نوعی زعامت و حکومت ظاهری می‌پنداشتند. گروه دوم، منافقانی بودند که در لباس اسلام، کینه کشته شدگان جنگ‌های بدر، احد، حنین و خیبر را به دل داشتند و به آسانی تن به پذیرش ولایت حضرت علی (علیه السلام) نمی‌سپردند. آخرین گروه، تعداد اندکی از مسلمانانِ با اخلاص بودند که با ایمانی استوار، به ولایت و همراهی علی (علیه السلام) دل سپردند. سلمان فارسی، ابوذر غفاری، مقداد، میثم تمار و تنی چند از اصحاب با وفای پیامبر (صلی الله علیه و آله)، در این گروه بودند.

راویان حدیث غدیر
راویان بسیار از اهل سنت و تشیع، حدیث گرانقدر غدیر را در کتاب‌های خود آورده اند. گردآوری اسامی راویان حدیث غدیر  که نتیجه زحمات فرزانگانی، چون میرحامد حسین و علامه امینی است  اثبات می‌کند که هیچ حدیث نبوی به اندازه حدیث غدیر، روایت کننده ندارد.

کتاب‌های بسیاری نیز درباره بحث‌های رجالی و تاریخی مربوط به سند حدیث غدیر نوشته شده که از بهترین آنها، می‌توان به کتاب‌های عَبقاتُ الانوار و الغدیر اشاره کرد. همچنین تاریخچه مفصلی از اسناد و راویان حدیث غدیر تدوین شده و جنبه‌های اعجاب انگیز آن، در زمینه‌های اسناد و رجال تبیین گردیده است. برای مثال «ابوالمعالی جُوینی» می‌گوید: «در شهر بغداد، در دست صحّافی، یک جلد کتاب دیدم که بر آن چنین نوشته بود: جلد ۲۸ از اسناد حدیث: من کنت مولاه فعلی مولاه، و بعد از این جلد، مجلد بیست و نهم خواهد بود».

غدیر، عید مشترک همه مسلمانان
عید دانستن روز غدیر و انجام آداب و سنت‌های ویژه در شب و روز آن، ازشعایر عمومیِ جهان اسلام است و به شیعیان اختصاص ندارد. منابع و مدارک انکار ناپذیر تاریخی حکایت می‌کند که از زمان رسول خدا صلی الله علیه و آله، این روز، عید بزرگ مسلمانان شمرده شد و این سنت به وسیله اهل بیت بزرگ آن حضرت و همه باورمندان به اسلام محمدی پاس داری گشت. نگاهی گذرا به منابع نخستینِ اهل تسنن، بر آن چه گفتیم گواه است. ابوریحان بیرونی می‌نویسد: «روز عید غدیر، از جمله عید‌های مورد توجه اسلام است»؛ و «ابن طلحه شافعی» که از بزرگان اهل سنت است، در این باره می‌گوید: «این روز، عید گشته برای این که رسول خدا صلی الله علیه و آله حضرت علی علیه السلام را به مقام والای ولایت برگزید و او را بر همه آفریده‌ها برتری داد».

غدیر، بایسته عید گرفتن
پژوهش در پیشینه تاریخی مسلمانان، به ما می‌آموزد که در سده‌های نخستین اسلام، مسلمانان جهان در شرق و غرب، در کشور‌های حجاز، عراق، مصر، ایران و کشور‌های آفریقایی، عید غدیر را مبارک دانسته و در آن مراسم عید برپا می‌کرده اند. از کاوش درباره حقیقت این روز، روشن می‌شود که این عید، برای همه امت اسلامی است و پیشینه آن، به زمان رسول اکرم صلی الله علیه و آله و پیش از آن، به زمان اوصیای پیامبران گذشته می‌رسد. تأمل خردمندانه در موقعیت این روز نیز نشان می‌دهد که بایسته عید گرفتن است. «طارق بن شهاب» که یکی از غیر مسلمانان اهل کتاب بود، روزی به نزد خلیفه دوم می‌رود و می‌گوید: اگر آیه «الیوم اَکْمَلتُ لَکُمْ دینَکم...» در کیش ما نازل شده بود، روز نزول آن را عید می‌گرفتیم. آن گاه هیچ کس سخن او را انکار نکرد.

اوصاف غدیر در قرآن
در قرآن و روایات، برای روز غدیر ویژگی‌ها و اوصافی آمده که پژوهش درآن ها، شکوه بی کران آن روز را نشان می‌دهد. در قرآن کریم، چهار وصف عظیم برای غدیر، بدین سان ذکر شده است: امروز، کافران از دست اندازی به دین شما نومید گردیده اند؛ امروز دین شما را کامل کردم؛ [امروز]نعمتم را بر شما تمام گردانیدم؛ و خرسند شدم که اسلام کیش شما باشد. این ویژگی ها، اهمیت ولایت و عظمت غدیر را می‌نمایاند.

اوصاف غدیر در خطبه حضرت علی علیه السلام
حضرت علی علیه السلام در یکی از خطبه‌های شور آفرین و راه آموز خود که در روز جمعه‌ای هم زمان با روز غدیر ایراد کرده اند، برخی از اوصاف این روز را این چنین برشمرده اند: روز آشکار شدن آن چه در سینه‌ها پنهان بود و آن کار‌هایی که از دیده‌ها نهان؛ روز افشای رازی که در نهان نگه داشته می‌شد؛ روزی که خداوند به وسیله آن، دین را کامل ساخت؛ روز دلیل استوار؛ روز بیان بنیاد‌های پایدار ایمان؛ روز روشنگری پیمان‌ها از دورویی‌ها و انکار‌های آگاهانه؛ روز ارائه دلیل درباره راهنمایان؛ روزی که نردبان تکامل برافراشته شد؛ روز جدایی حق و باطل (روز داوری)؛ روز آزمایش بندگان؛ روز فرشتگان والا؛ روزی که حجت‌ها آشکار گشت.

اوصاف غدیر در روایات
در فرهنگ شکوه‌مند شیعه، از عید غدیر، با عظمت و مجد ویژه‌ای سخن به میان آمده و از آن با القاب و اوصافی ممتاز نام برده شده است. برخی از این توصیف‌ها عبارتند: روز آسایش مؤمنان؛ روز بسیار درود فرستادن بر محمد و آل محمد صلی الله علیه و آله؛ روز اجتماع گواه گرفته شده؛ روز افطاری دادن به روزه داران؛ روزی که خداند به وسیله آن، اسلام را استوار ساخت و نشان درخشان دین را آشکار کرد؛ روز بخشش و ارمغان؛ روز روزه داشتن و نماز خواندن و پیوند با برادران دینی؛ روز عید اهل بیت محمد صلی الله علیه و آله؛ روز شادمانی و سرور؛ بزرگ‌ترین عید خداوند؛ روزی که در میان عید‌ها بسان ماه در بین ستاره هاست؛ روز زدودن اندوه‌ها و غصه ها؛ و روزی که دعا در آن مستجاب می‌گردد.

آشنای همه پیامبران
غدیر، اگرچه در تقویم تاریخ، در روز هجدهم ذی الحجه سال دهم هجری ورق خورد، ولی با پژوهش درروایات امامان معصوم علیهم السلام، به دست می‌آید که این عید بزرگ، آشنای همه پیامبران پیشین و روزی گرانقدر در مکتب انبیا و اوصیای الهی بوده است؛ چرا که تلاش‌ها و مرارتهای همه پیامبران، در روز غدیر به فرجام رسید. در آن روز، نخل بلند رسالت میوه داد و میراث همه انبیا از گزند مرگ و تباهی حفظ گشت. از این روست که همه پیامبران، آن را شناختند، حرمتش را ارج نهادند و آن را عید گرفتند. در روایت آمده است که: «خداوند متعال هیچ پیامبری را مبعوث نکرد، مگر این که این روز را عید گرفت ومقام و عظمت آن را به او شناساند».

فضائل شگفت‌انگیز امیرالمؤمنین (علیه السلام)

عید سعید غدیر خم یادآور بزرگ ترین حادثه تاریخی اسلام است و بر مسلمانان به ویژه شیعیان واجب است که درباره غدیر هر چه بیشتر بدانند.

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما؛ امیرالمؤمنین علی علیه السلام در برگیرنده‌ جمیع فضایل اولین و آخرین از جن و انس است. از این‌رو رسول خدا صلی الله علیه و آله به امیرالمؤمنین علیه السلام می‌فرماید: خداوند پیامبرانش را بر فرشتگان مقربش برتری داده است و مرا بر همه‌ پیامبران برتری داده است. یا علی، برتری بعد از من از آن تو و امامان بعد از تو است. (بحارالانوار، ج۱۱، ص۱۴۰)

در این نوشتار تلاش داریم به اختصار به برخی از فضایل شگفت‌انگیز آن حضرت اشاره کنیم.

۱- شکافته شدن دیوار خانه کعبه

مقام امیرالمؤمنین علی علیه السلام آن قدر در نزد خداوند متعال ویژه است، که حتی حاضر نمی‌شود مادر علی علیه‌السلام که مهمان خاص خانه‌اش شده از محلی وارد خانه‌اش شود که محل رفت‌ و آمد مشرکان است. از این‌رو به احترام امیرالمؤمنین دیوار را به روی مادرش می‌شکافد و علی علیه السلام از جایی وارد می‌شود که احدی از آن مکان تردد نکرده است. یزید بن قعنب می‌گوید: دیدم دیوار پشت کعبه (رکن یمانی) شکافت و فاطمه بنت اسد که به علی حامله بود و نُه ماه از مدت حملش می‌گذشت وارد کعبه شد و از چشمان ما ناپدید گشت و دیوار به هم چسبید. برخاستیم که قفل در خانه‌کعبه را باز کنیم، قفل باز نشد، دانستیم که این رویداد به فرمان خدا رخ داده است. (روضه الواعظین، ج۱، ص ۷۶)

۲- مولود کعبه

یکی از فضایل اختصاصی حضرت علی علیه السلام تولد در خانه خدا است. حضرت در یک مقایسه‌ای بین تولد خود و حضرت عیسی بن مریم فرمودند: من از عیسی برترم؛ زیرا زمانی که هنگام وضع حمل مریم (سلام الله علیها) فرارسید، به او وحی شد که از بیت المقدس بیرون شو و فرزندت را به دنیا بیاور؛ ولی وقتی مادر من را درد زایمان در برگرفت، دیوار کعبه به اذن خداوند شکافته شد و من در داخل خانه‌ خدا که بسی شریفتر از بیت المقدس است به دنیا آمدم. (منتهی الآمال، شیخ عباس قمی، ج‏۱، ص ۳۴۸)

۳- نامگذاری توسط خدا

حضرت امیرالمؤمنین آن‌قدر عظمت دارند حتی در نامگذاری هم خداوند متعال حساب ویژه‌ای برای ایشان باز کرده است. وقتی فاطمه بنت اسد در حال خروج از کعبه بود هاتفی ندا داد یا فاطمه، اسم علی را از نام خودم مشتق کردم، اسم علی را بر او بگذارید: «فَلمّا اَردْتُ اَنْ اَخْرُجَ هَتَفَ بی هاتِفٌ یا فاطِمَةُ سَمّیهِ عَلیّا فَهُوَ عَلِیٌ وَ اللّه الْعَلِیُّ الاْعْلی یَقُوْلُ: اِنّی شقَقْتُ اِسْمَهُ مِنْ اِسْمی وَ اَدّبْتُهُ باَدَبی وَ وَقَفْتُهُ عَلی غامِضِ عِلْمی» (بحارالانوار، ج ۳۵، ص ۹)

۴- باز شدن درب خانه به مسجدالنبی

باز شدن درب خانه علی علیه‌السلام را شاید بتوان از این منظر نگاه کرد، که خداوند متعال می‌خواهد به برخی افراد بفهماند که همه در‌ها به روی آنان بسته است و هر جا قدم بگذارند بن‌بست خواهد بود و تنها خانه علی بن ابی‌طالب است که منشأ همه خیرات و برکات خواهد بود. از این رو روزی رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌ وآله) دستور داد که تمام این درها؛ به جز در خانه علی (علیه‌السلام) بسته شود. برخی از اصحاب اعتراض کردند، رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌ وآله) خطبه‌ای خواند و پس از ستایش خدای تعالی فرمود: من دستور دادم که همه این در‌ها به جز در خانه علی (علیه‌ السلام) بسته شود، برخی از شما اعتراض کردید، به خدا قسم! من در خانه کسی را نبسته و یا باز نگذاشته‌ام؛ بلکه به من (از جانب خداوند) چنین دستوری داده شده و اطاعت کرده‌ام. (خصائص امیرمؤمنان علی بن أبی طالب، ج ۱، ص ۵۹)

۵- رد شمس از افتخارات امیرالمؤمنین

ردالشمس یا بازگشت خورشید نیز یکی دیگر از فضایل اختصاصی آن بزرگوار است. وقتی حضرت علی (علیه السلام) با اصحابش قصد حرکت به سمت بابل از مسیرفرات را داشتند، نماز عصر را با بعضی از اصحابش خواند؛ اما شماری از لشکریان که مشغول رد کردن اسب‌های خود از فرات بودند، نتوانستند نماز را در وقت بخوانند. حضرت از خداوند خواست تا خورشید را باز گرداند و آنان نماز خویش را بخوانند. (الإرشاد، مفید، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۴۷)

۶- لیله المبیت از افتخارات حضرت

لیله المبیت شبی است که سران قبیله قریش تصمیم گرفتند در آن شب پیامبر اسلام را به قتل برسانند، ولی علی بن ابی‌طالب به‌جای رسول خدا در بستر وی خوابید و نقشه قریشیان به سرانجام نرسید. (بحار الانوار، ج ۱۹، ص ۶۰) وقتی از حضرت سؤال می‌کنند که آیا ترس هم داشتید یا نه؟ فرمودند: که آن شب راحت‌ترین خواب و استراحت من بود. بعد از اینکه جانش را در طبق اخلاص می‌گذارد و می‌خواهد خود را فدای پیغمبر صلی‌الله علیه و آله کند آیه نازل می‌شود: «وَ منَ النَّاسِ مَنْ یَشْرِی نَفْسَهُ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِ اللَّهِ؛ [سوره بقره، آیه ۲۰۷] و از مردم کسی است که جانش را برای خشنودی خدا می‌فروشد.»

۷- قسیم الجنه والنار

قسیم الجنه و النار بودن امام علی علیه السلام بسان معلمی است که به شاگردانش علومی را تعلیم داده است، برخی از آنها در اثر تلاش آن تعالیم را یاد گرفتند و موفق شدند و بعضی مردود شدند. ( ر. ک: حسینی تهرانی، امام‌شناسی، ج۱، ص۱۵۰) از آنجا که امام علی علیه السلام دارای مقام ولایت و امامت است، فعل و گفتارش حجت است؛ ازاین‌رو، پیروان آن حضرت با اشاره ایشان بهشتی و دشمنانش نیز جهنمی هستند؛ «یا عَلِی إِنَّکَ قَسِیمُ الْجَنَّةِ وَ النَّار؛ (عیون اخبار الرضا (ع)، ج۲، ص۲۷) ای علی تو تقسیم‌کننده بهشت و جهنم هستی.»

۸- صدای زنگ بهشت

رسول خدا صلی الله علیه وآله فرمودند: «أَنَّ حَلْقَةَ بَابِ الْجَنَّةِ مِنْ یَاقُوتَةٍ حَمْرَاءَ عَلَی صَفَائِحَ مِنَ الذَّهَبِ فَإِذَا دُقَّتِ الْحَلْقَةُ عَلَی الصَّحِیفَةِ طَنَّتْ وَ قَالَتْ یَا عَلِی؛ (الأمالی و المجالس، ص ۴۷۱) کوبه‌ در بهشت از جنس یاقوت سرخ است و صفحه اش از طلا. وقتی کوبه در به صفحه می‌خورد، صدا می‌آید: یا علی!» حکیم فرزانه استاد جوادی آملی از زبان بزرگْ مفسر جهان اسلام، می‌گوید: مرحوم علامه طباطبایی (ره) در شرح این حدیث و این که چرا صدای کوبه‌ درِ بهشت "یا علی" است می‌‏فرمودند: مهمان وقتی به خانه‏‌ای می‏ رود، صاحب خانه را صدا می‏ زند؛ اگر صاحب‏خانه نام معینی داشته باشد، مهمان همان نام معیّن را می‏ برد. صاحب بهشت و مهماندار بهشت، علی‏ بن ابی ‏طالب (علیه السلام) است؛ از این رو، صدای کوبه در بهشت هم «یا علی» است. چون هر کس به بهشت می‏ رود در سایه هدایت و رهبری این خاندان و مهمان این خاندان است. اگر این انوار طیّبه نبودند، کسی راه بهشت را طیّ نمی‏ کرد. ما به خوبی می‏ توانیم احساس کنیم که الان در بهشت هستیم یا نه! درِ بهشت به روی ما باز است یا نه! (حکمت عبادات، جوادی آملی، ص ۲۵۴)

ثواب عیدی دادن در عید غدیر

ثواب عیدی دادن در عید غدیر

امام صادق علیه السلام:
یک درهم به برادران با ایمان و با معرفت دادن در روز عید غدیر برابر هزار درهم است، بنابرین در این روز به برادرانت انفاق کن و هر مرد و زن مؤمن را شاد گردان. (مصباح المتهجد، ص ۷۳۷)

امیرالمؤمنین علیه السلام در خطبه‌ای 
که روز غدیر خواند، چنین فرمود:
«یک درهم انفاق در روز غدیر، 
برابر با انفاق دویست‌ هزار درهم است 
و زیادتر از این مقدار نیز از جانب 
خداوند امکان دارد». (الغدیر ج ١، ص ۵٢٩)

امیرالمؤمنین علیه السلام:
«بخشش در این روز، موجب
افزایش مال و عمر می‌شود» (بحارالانوار، ج ۹۵، ص۳۰۲)

هم ساقی کوثر تویی
             هم هادی و رهبر تویی
هم شاه بحر آور تویی
              هم شافع محشر تویی
هم حیدر صفدر تویی
               شاهانه گویم یا علی

 
غدیر، یک تاریخ است؛ تاریخى که، 
ابتدایش مدینه است، میانش کربلا
           و انتهایش ظهور ...
 عید تکمیل دین، عید حقّ الیقین
عید نورالمبین پیشاپیش تهنیت‌ باد.

نقل شده از کانال تلگرامی ارتباط با خدا به نشانی ertebat0bakhoda@

https://s8.uupload.ir/files/ghadir1_j5ro.jpg

اینفوگرافیک از تبیان TebyanOnline@

https://s8.uupload.ir/files/ghadir2_5wpk.jpg

اینفوگرافیک از رسالت Resalatplus@

امام رضا (علیه السلام):

تبلیغ عید غدیر خم واجب است. کسی که عید غدیر را گرامی بدارد، خداوند خطاهای کوچک و بزرگ او را می بخشد و اگر از دنیا برود، در زمره‌ی شهداء خواهد بود. (اقبال الاعمال)

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ حَتَّی لا یَبْقَی مِنْ صَلَوَاتِکَ شَیْ‌ءٌ،

پروردگارا درود فرست بر محمد و آل محمد / تا اینکه از صلوات تو چیزی نماند

وَ ارْحَمْ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّدٍ حَتَّی لا یَبْقَی مِنْ رَحْمَتِکَ شَیْ‌ءٌ،

پروردگارا رحمت فرست بر محمد و آل محمد / تا اینکه از رحمت تو چیزی نماند

وَ بَارِکْ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ حَتَّی لا یَبْقَی مِنْ بَرَکَاتِکَ شَیْ‌ءٌ،

پروردگارا برکت فرست بر محمد و آل محمد / تا اینکه از برکات تو چیزی نماند

وَ سَلِّمْ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ حَتَّی لا یَبْقَی مِنْ سَلامِکَ شَیْ‌ء

پروردگارا سلام فرست بر محمد و آل محمد / تا اینکه از سلام تو چیزی نماند

فرضا غدیر نبود

 فرضا غدیر نبود

فرض کنید غدیر اصلا نبوده که پیامبر جلوی هزاران نفر امیرالمؤمنین رو به جانشینی منصوب کنه
یکی از احادیثی که در فضیلت امیرالمؤمنین هست و شیعه و سنی اونو نقل کردن، حدیث منزلت است. معاویه‌ای که دستور به لعن امیرالمؤمنین داده بود، این حدیث رو نقل کرده، نمیتونست انکار کنه. چون اکثر مردم بارها از زبان پیامبر در جاهای مختلف شنیده بودن. متن حدیث اینه:

(یاعلی) أنتَ مِنّی بِمَنزلةِ هارونَ مِنْ مُوسی، اِلّاأنـّه لانَبیّ بَعدی.
(ای علی) تو نسبت به من به‌منزله هارون نسبت به موسى هستی جز این‌ که بعد از من پیامبری نخواهد بود.

چندتا آیه‌ای که درباره حضرت موسی (علیه السلام) و هارون (علیه السلام) در قرآن هست رو بیاریم، و به‌ جای هارون، نام امیرالمؤمنین رو جایگزین کنیم، ببینیم معنی چطور میشه.

آیه اول

1- (موسی از خدا خواست) از اهل بیت من وزیر ومعاونی برایم قرار بده، هارون برادرم را، پشتم را به او گرم کن و او را شریک امر من کن (طه، 29)

تو همین آیه به‌ جای موسی و هارون، پیامبر (صلی الله علیه و آله) و علی (علیه السلام) رو قرار بدیم:

پیامبر از خدا خداست، از اهل بیت من وزیر و معاونی برایم قرار بده، علی برادرم را، پشتم را به اون گرم کن و او را شریک امر من کن

آیه دوم

2- ای موسی به زودى بازویت را به [وسیله‏] برادرت هارون نیرومند خواهیم کرد (قصص 35)

ای محمد بزودی بازویت را به (وسیله) برادرت علی نیرومند خواهیم کرد

آیه سوم

3- و از لطف و مرحمتی که داشتیم برادرش هارون را نیز به او (موسی) عطا کردیم (مریم 53)

و از لطف و مرحمتی که داشتیم برادرش علی را نیز به او (محمد) عطا کردیم

آیه چهارم رو دقت کنید

4- و موسی به برادرش هارون گفت: تو اکنون جانشین من در قوم من باش (اعراف 142)

و محمد (صلی الله علیه و آله ) به برادرش علی (علیه السلام) گفت: تو اکنون جانشین من در قوم باش

خیلی جالبه، وقتی حضرت موسی به ملاقات خدا در کوه طور رفت و هارون رو جانشین قرار داد، مردم از هارون فاصله گرفتن و جانشینیش رو نادیده گرفتن و رفتن سراغ سامری و بعد از کلی معجزه، گوساله‌پرست شدن. وقتی موسی برگشت، از هارون پرسید چرا جلوشونو نگرفتی؟ هارون گفت من تلاشمو کردم ولی اینا نزدیک بود منو بکشن (اعراف 150) و ترسیدم که تفرقه بین امت بنی اسراییل بوجود بیاد (طه 94)

چقدر این اتفاق آشناس، وقتی پیامبر به ملاقات خدا میرفت، قبلش علی (علیه السلام) رو بعنوان جانشین معرفی کرد، مردم از علی فاصله گرفتن و به سمت شخص دیگری رفتن و علی (علیه السلام) برای اینکه تفرقه در امت بوجود نیاد و اسلام از بین نره صبر کرد.

در قرآن 20 آیه‌ درباره هارون داریم که اکثرا جانشینی موسی مد نظره

هارونِ موسی کجا، علیِ محمد کجا

نقل شده از کانال تلگرامی ارتباط با خدا به نشانی ertebat0bakhoda@

امام رضا (علیه السلام):

تبلیغ عید غدیر خم واجب است. کسی که عید غدیر را گرامی بدارد، خداوند خطاهای کوچک و بزرگ او را می بخشد و اگر از دنیا برود، در زمره‌ی شهداء خواهد بود. (اقبال الاعمال)

اَللهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّـل فَـرَجَهُم